INTROMIN

Thành phần

Phosphorus (P): 100 mg

Calcium (Ca): 20 mg

Magnesium (Mg): 12 mg

Iron (Fe): 5 mg

Sodium (Na): 8 mg

Mangan (Mn): 2,5 mg

Zinc (Zn): 2,5 mg

Copper (Cu): 0,6 mg

Cơ chế tác động

Khoáng chất là nhóm dưỡng chất vô cơ thiết yếu, chiếm tỉ lệ nhỏ nhưng giữ vai trò sống còn trong toàn bộ hoạt động sinh lý, hóa sinh, miễn dịch và năng suất của vật nuôi. Khác với protein, lipid hay carbohydrate – các chất sinh năng lượng – khoáng chất không trực tiếp tạo năng lượng, nhưng lại tham gia và điều phối hầu hết các quá trình chuyển hóa nội bào và ngoại bào. Trong y học thú y, khoáng chất được phân thành hai nhóm chính theo nhu cầu sinh học: khoáng đa lượng (macro-minerals) như canxi (Ca), phospho (P), kali (K), natri (Na), magiê (Mg), lưu huỳnh (S), chloride (Cl), và khoáng vi lượng (trace minerals) như sắt (Fe), đồng (Cu), kẽm (Zn), mangan (Mn), iod (I), selen (Se), cobalt (Co), molybden (Mo), fluor (F). Mỗi loại khoáng chất đều có vai trò chức năng riêng biệt, nhưng nhìn chung chúng có mối liên hệ tương hỗ phức tạp, và bất kỳ sự mất cân bằng nào cũng có thể gây ra rối loạn sinh lý đáng kể.

Cơ chế tác động

Khoáng chất không chỉ là thành phần cấu trúc (ví dụ: canxi, phospho trong xương; sắt trong huyết sắc tố), mà còn là chất đồng vận, hoạt hóa enzyme hoặc thành phần của hệ thống nội tiết. Canxi đóng vai trò trong co cơ, dẫn truyền thần kinh, hoạt hóa các enzyme phụ thuộc calmodulin, tham gia đông máu, ngoài ra còn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hormon tuyến cận giáp (PTH) và calcitonin. Phospho, ngoài vai trò kết hợp với canxi tạo cấu trúc xương, còn là thành phần của ATP, acid nucleic và các coenzyme quan trọng như NADP, FAD. Sắt là trung tâm của hệ thống vận chuyển oxy và điện tử thông qua hemoglobin, myoglobin và cytochrome. Đồng cần thiết cho quá trình tạo sắc tố, tạo liên kết mô liên kết thông qua enzyme lysyl oxidase, đồng thời hỗ trợ hấp thu sắt. Kẽm là chất xúc tác không thể thiếu cho hơn 300 enzyme, bao gồm DNA/RNA polymerase, carbonic anhydrase, alkaline phosphatase và các enzyme chống oxy hóa như superoxide dismutase. Selen là thành phần của enzyme glutathione peroxidase, góp phần khử các gốc tự do peroxide, bảo vệ màng tế bào khỏi tổn thương. Iod là nguyên tố cấu thành hormone tuyến giáp (T3, T4), điều phối tốc độ chuyển hóa cơ bản và phát triển thần kinh ở động vật non.

Dược lực học

Tác dụng sinh học của khoáng chất tùy thuộc vào trạng thái ion hóa, vị trí hoạt hóa và nhu cầu đặc thù của từng loài vật nuôi. Ví dụ, heo con thường bị thiếu máu do thiếu sắt, vì lượng sắt trong sữa mẹ rất thấp và tốc độ tăng trưởng cao khiến nhu cầu vượt xa khả năng cung cấp nội sinh. Thiếu selen ở bê con và cừu có thể dẫn đến bệnh cơ trắng (white muscle disease), gây hoại tử cơ tim và cơ vân. Thiếu kẽm trong khẩu phần gà thịt dẫn đến giảm tăng trọng, dày da chân, viêm da và suy giảm miễn dịch. Ở bò sữa cao sản, thiếu canxi vào thời điểm sinh đẻ gây hạ canxi huyết, dẫn đến bại liệt sau sinh (milk fever). Trên gia cầm, thiếu iod có thể gây phì đại tuyến giáp, chậm lớn, rối loạn sinh sản và giảm sản lượng trứng. Từ đây, có thể thấy rằng hiệu lực của khoáng chất không chỉ mang tính bổ trợ mà còn có ý nghĩa điều trị và phòng bệnh thiết yếu trong thực hành thú y.

Dược động học

Hấp thu

Diễn ra chủ yếu tại ruột non.

Dạng hữu cơ (chelates) như Zn-methionine, Cu-lysine hấp thu tốt hơn dạng vô cơ (oxit, sunfat).

Sự cạnh tranh hấp thu giữa các khoáng có thể xảy ra, ví dụ: Zn làm giảm hấp thu Cu, Ca ảnh hưởng tới hấp thu P, Mg.

Phân bố

Sau hấp thu, khoáng được vận chuyển trong máu, gắn với protein huyết tương (albumin, globulin).

Phân bố đến mô đích như xương (Ca, P), gan (Cu, Fe), tuyến giáp (I), mô cơ (Mg), hoặc tuyến sinh dục (Zn).

Chuyển hóa

Nhiều khoáng vi lượng là coenzyme hoặc tiền chất cho enzyme xúc tác phản ứng sinh hóa. Không chuyển hóa theo nghĩa truyền thống như thuốc hóa học.

Thải trừ

Thải chủ yếu qua phân, nước tiểu, mồ hôi hoặc sữa.

Ví dụ: Sắt dư thải qua mật, selen dư thải qua nước tiểu hoặc hơi thở (dạng dimethylselenide có mùi đặc trưng).

Tương tác thuốc

Khoáng chất thường tương tác theo cơ chế cạnh tranh hoặc đối kháng tại điểm hấp thu hoặc điểm gắn kết enzyme. Ví dụ, lượng kẽm cao có thể ức chế hấp thu đồng và sắt; tỉ lệ Ca:P không cân bằng sẽ gây lắng đọng khoáng và rối loạn hấp thu. Một số chất kháng sinh như tetracycline, oxytetracycline, hoặc quinolon sẽ tạo phức không tan với ion Ca²⁺, Mg²⁺, Fe²⁺, Zn²⁺ trong ống tiêu hóa, làm giảm sinh khả dụng của cả hai tác nhân. Phytate trong khẩu phần có thể kết tủa với kẽm, sắt, canxi và magiê, dẫn đến thiếu khoáng dù khẩu phần giàu dinh dưỡng, do đó bổ sung phytase là chiến lược hiệu quả trong chăn nuôi công nghiệp. Mặt khác, vitamin cũng có tác dụng hiệp đồng với khoáng chất: vitamin D₃ tăng hấp thu canxi và phospho, vitamin E bảo vệ selen khỏi oxy hóa, và vitamin C hỗ trợ hấp thu sắt ở dạng Fe³⁺ bằng cách khử về Fe²⁺ dạng hấp thu tốt hơn tại ruột.

Công dụng

Giải pháp bổ sung khoáng chất bị thiếu hụt.

Liều lượng

Trâu, bò, bê, dê và cừu: Pha nước uống liều 15 - 30 ml/con trong 7 ngày (pha loãng 15 ml với 1,5 lít nước uống).
Heo và gia cầm: Pha nước uống liều 1 lít với 2000 lít nước uống trong 5 ngày.

Xuất xứ 

NSX:INTERCHEMIE WERKEN DE ADELAAR BV, Hà Lan

Thông tin liên hệ